Kemal Ertuğrul Öztürk Milat-
10.11.2015 00:00
Tüketicilerin 4982 Sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanununa göre bilgi edinme hakkını kullanmalarına ilişkin esas ve usuller yönetmelikle düzenlenmiştir. Yönetmelik; kamu kurum ve kuruluşlarının faaliyetlerinde uygulanır. Kamu kurum ve kuruluşları; bilgi edinme hakkının etkin olarak kullanılabilmesi amacıyla görev ve hizmet alanlarıyla ilgili mevzuatı, faaliyet ve denetim raporlarını bilgi iletişim teknolojilerini kullanmak suretiyle kamuoyunun bilgisine sunarlar. Bilgi edinme hakkının, elektronik ortamda kullanımını kolaylaştırmak maksadıyla, başvuru formları ile bilgi edinme birimlerinin elektronik posta yoluyla başvuru kabul edecek elektronik posta adresleri, kurum ve kuruluşların internet sayfalarında yayımlanır.
Tüketiciler tarafından yapılacak bilgi edinme başvurusu; ilgili kuruma, istenen bilgi ve belgelerin açık ve ayrıntılı olarak belirtildiği, adı ve soyadı, imzası ve adresini içeren okunaklı ve anlaşılır bir dilekçeyle yapılır. Merkezi idarenin taşra teşkilatında bulunan bilgi veya belgelere ilişkin başvurular, kaymakamlığa bağlı olarak faaliyette bulunan bilgi edinme yetkililerine veya ilgili birimlere yapılır. Dilekçelerin posta yoluyla gönderilmesi halinde, kuruluşlara ulaştığı tarih başvuru tarihi kabul edilir.
Bilgi edinme başvurusu, elektronik ortamda veya diğer iletişim araçlarıyla da yapılabilir. Elektronik posta yoluyla yapılacak başvurular, başvuru sahibinin adı ve soyadı, oturma yeri veya iş adresi bilgilerine T.C. kimlik numarası ilave olarak belirtilmek suretiyle ilgili kuruluşun bilgi edinme biriminin elektronik posta adresine yapılır.
Kurum ve kuruluşlar; elektronik ortamda yapılan başvuruya elektronik ortamda cevap verebileceği gibi, istenen bilgi veya belgenin niteliğine göre yazıyla da cevap verebilirler. İstenen bilgi veya belgenin bu yollarla verilmesinin mümkün olmadığı hallerde, bilgi veya belgenin yerinde incelenebilmesi, not alınabilmesi, dinlenebilmesi, görülebilmesi veya izlenebilmesi imkânı sağlanır. Kurum ve kuruluşlarca kamuya açıklanmış bilgi veya belgeler, bilgi edinme başvurusuna konu olamaz.
Kamu görevlilerinin ihmali veya kusurlu davranışları nedeniyle kanunda belirtilen süreler içinde başvurunun cevaplandırılmaması, kurum ve kuruluşların cevap verme yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz. Bu amaçla, erişimin nasıl, ne zaman ve nerede sağlanacağı ile gerekli görülen diğer hususlar, başvuru sahibine erişim süresi içinde bildirilir. Bu şekilde erişim sağlanırken, bilgi veya belgenin değiştirilmesi, imhası, çalınması veya diğer riskler değerlendirilerek, başvuru sahibine en az bir görevli nezaret eder ve gerekli diğer tedbirler alınır. Bilgi veya belgenin yukarıda belirtilenlerden farklı bir şekilde elde edilmesi mümkün ise, belgeye zarar vermemek şartıyla erişim sağlanır. Kanunda ve yönetmelikte belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde erişilen bilgi ve belgeler ticari amaçla çoğaltılamaz, kullanılamaz, erişimi sağlayan kurum ve kuruluştan izin alınmaksızın yayınlanamaz.
Kurum ve kuruluşlarca uygulanacak bilgiye erişim ücret tarifesi Maliye Bakanlığınca belirlenir. Ancak erişimine olanak sağlanan bilgi veya belgelerin ilk on sayfalarının kopyaları için, postalama maliyeti dâhil herhangi bir ücret alınmaz. Kurum ve kuruluşlar erişimini sağlayacakları bilgi veya belgelerin, erişim maliyeti tutarı ve ödemenin nereye yapılacağı hakkında başvuru sahibini, başvuru tarihinden itibaren on beş gün içinde bilgilendirirler.
Kurum ve kuruluşlar, başvuru üzerine istenen bilgi veya belgeye erişimi on beş iş günü içinde sağlarlar. Başvuru içeriğinin birden fazla birimi ilgilendirmesi durumlarında bilgi veya belgeye erişim otuz iş günü içinde sağlanır. Bilgi veya belgelere erişim için gereken maliyet tutarının kurum ve kuruluş tarafından başvuru sahibine bildirilmesiyle, on beş veya otuz iş günlük süreler kesilir. Başvuru sahibi, bildirimin yapıldığı tarihten itibaren on beş iş günü içinde ödemeyi gerçekleştirdiğini gösteren belgeyi sunmadığı takdirde talebinden vazgeçmiş sayılır.
İdari, adli soruşturma ve kovuşturmaya ilişkin, özel hayatın ve haberleşmenin gizliliğiyle ilgili ve ticari sır ile açıklanması halinde devletin emniyetine, dış ilişkilerine, milli savunma ve milli güvenliğine ve ülkenin ekonomik çıkarlarına açıkça zarar verecek devlet sırrı niteliğindeki gizli bilgi veya belgeler bilgi edinme hakkı kapsamı dışındadır. İstisna sayılan bu bilgi ve belgelere ilişkin talepler reddedilir ve ret kararı başvuru sahibine gerekçeli olarak bildirilir.
Kurum ve kuruluşlarca başvuru sahibine belirtilen süreler içinde, herhangi bir cevap verilmemesi halinde başvuru, 2577 Sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu’nun 10. Maddesi uyarınca altmış günün geçmesiyle reddedilmiş sayılır. Öngörülen sebeplerle reddedilmiş sayılan başvuru sahibi, yargı yoluna başvurmadan önce dava açma süresinin başladığı tarihten itibaren on beş gün içinde Bilgi Edinme Değerlendirme Kurulu’na yazılı olarak itiraz edebilir. Kurul, bu konudaki kararını otuz iş günü içinde verir. Kurul, bilgi edinme hakkının kullanılmasına ilişkin hususları düzenlemeye yetkilidir. 10.11.2015 Kemal Ertuğrul Öztürk
SÖZ İZİ: Bilginin az veya çok olması değil, doğrulanmamış olması sakıncalıdır. K.E.Ö.
