Kemal Ertuğrul Öztürk 
Milat- 24.11.2015 00:00

Önceki yazımda hasta haklarından ve bu hakların ihlali halinde, her türlü müracaat, şikâyet ve dava açma haklarından, bu haklarla birlikte tabii ki hasta sorumluluklarının da olduğundan bahsettiğim bilinmektedir. Bugünkü yazımın konusu hasta hakları kurulları ve hasta sorumluluklarıdır.

Hasta hakları uygulamalarının takibi amacıyla sağlık kurum ve kuruluşları bünyesinde hasta iletişim birimleri oluşturulur. İl sağlık müdürlüğü; üniversite hastaneleri, askeri hastaneler ve özel sağlık kurum ve kuruluşları, kamu hastaneleri, ağız diş sağlığı merkezleri, aile sağlığı merkezleri ve toplum sağlığı merkezlerinden gelen başvuruları değerlendirmek, karara bağlamak, öneri sunmak ve düzeltici işlemleri belirlemek üzere Hasta Hakları Kurulu oluşturur.

Hasta Hakları Kurulu şu üyelerden teşekkül eder: Kurulun başkanı sıfatıyla il sağlık müdürü veya müdürlük temsilcisi, şikâyet edilen personelin görev yaptığı kurumun ildeki üst yöneticisi tarafından görevlendirilen bir kurum temsilcisi ve varsa işyeri sendika temsilcisi, hasta hakları derneklerinden yoksa tüketici derneklerinden bir temsilci ile valilikçe görevlendirilen bir üyeden oluşur. İl sağlık müdürlüğü ihtiyaç halinde birden fazla kurul oluşturabilir.

Hasta hakları kurulunun hastayı ilgilendiren görevleri, çalışma usul ve esaslarışunlardır:

Kurul, sağlık kurum ve kuruluşu tarafından yerinde çözülemeyen başvuruları değerlendirir. Hasta hakları uygulamalarına veya etik ilkelere aykırı davranış sebebiyle kurul tarafından verilen ihlal kararları, ilgili sağlık kurum ve kuruluşuna ve ilgili personele yazılı olarak tebliğ edilir. Son altı ay içerisinde Hasta hakları uygulamalarına veya etik ilkelere aykırı davranışı sebebiyle ikiden fazla hak ihlali kararı verilerek ikaz edilen sağlık meslek mensubu Sağlık Meslekleri Kuruluna gönderilir. Kurul, gerek görürse hasta hakları ihlaline sebep olabilecek uygulamaları inceler  ve hasta haklarının geliştirilmesi için öneri ve düzeltici işlem belirlenmesine karar verir. Sağlık kurum ve kuruluşu belirlenen süre içinde gerekli önlemleri alır, girişimlerde bulunur ve yapılan işlem hakkında kurulu bilgilendirir. Kurul en geç on beş günde bir toplanır. Sekretarya hizmetleri il sağlık müdürlüğü hasta hakları koordinatörlüğünce yürütülür. Kurul, başvurunun kurula ulaştığı tarihten itibaren otuz gün içerisinde başvuru hakkında karar verir. Kurul, üye tam sayısının salt çoğunluğu ile toplanır ve toplantıya katılan üyelerin salt çoğunluğu ile karar alır. Karara itirazı olan üyelerin karşı oy gerekçeleri, kararın altına özet olarak yazılır. Kararlar, üyeler tarafından imzalanarak dosyalanır. Kararlar ilgili sağlık kurum ve kuruluşu ile başvurana bildirilir. Hasta iletişim birimine yapılan başvurular ve kurulda görüşülen dosyalar gizlidir, hiçbir şekilde üçüncü kişilere bilgi verilemez. Bilgi ve dosyalar resmi olarak talep edilmesi kaydıyla idari soruşturma yapan incelemeciye ya da adli mercilere gizliliğe riayet edilerek verilir. Kurul üyeleri gizliliğe riayet etmekle yükümlüdür. Kurul gerek gördüğünde ilgilileri kurula davet edebilir. İl sağlık müdürlüğünce bu yönetmelik uygulamalarına aykırı davranışı tespit edilen kurul üyelerinin üyeliğine son verilir ve bunlar beş yıl süreyle yeniden üye olarak seçilemez. Hasta hakları kurulu kararlarının özeti, şikâyet edilen kişi isimlerine yer verilmeksizin il sağlık müdürlüğünün internet sayfasında duyurulur.

Hasta Hakları Yönetmeliğinde HASTA SORUMLULUKLARI şöyle tespit ve ifade edilmiştir.

Hasta, sağlık hizmeti alırken aşağıdaki kurallara uyar:

Başvurduğu sağlık kurum ve kuruluşunun kural ve uygulamalarına uygun davranır.

Hasta, katılımcı bir yaklaşımla teşhis ve tedavi ekibinin bir parçası olduğu bilinciyle hareket eder.

Hasta, yakınmalarını, daha önce geçirdiği hastalıkları, gördüğü tedavileri ve tıbbi müdahaleleri, varsa halen kullandığı ilaçları ve sağlığıyla ilgili bilgileri mümkün olduğunca eksiksiz ve doğru olarak verir.

Hekim tarafından belirlenen sürelerde kontrole gelir ve tedavisinin gidişatı hakkında geri bildirimlerde bulunur.

Randevu tarih ve saatine uyar ve değişiklikleri ilgili birime bildirir.

İlgili mevzuata göre öncelik tanınan hastalar ile diğer hastaların ve personelin haklarına saygı gösterir.

Hasta, personele sözlü ve fiziki saldırıya yönelik davranışlarda bulunmaz.

Haklarının ihlal edildiğini düşündüğünde veya sorun yaşadığında hasta iletişim birimine başvurur.

Bu vesileyle şu hususu tekrar ifade etmek gerekir diye düşünüyorum. Bütün hastaların, haklarının ihlali

halinde mevzuat çerçevesinde her türlü müracaat, şikâyet ve dava hakları olduğunu bilmelidirler. Böylece, sağlık hizmeti alırken bir hak kaybı endişesine yer vermeden, sağlık görevlerine gönül rahatlığı ile yardımcı olmaları, alacakları hizmetin sağlık ve kalitesini artıracağı kanaatimi belirterek yazımı sonlandırıyorum.                                                                                                    Kemal Ertuğrul Öztürk

SÖZ İZİ:Samimiyet şekilde, ciddiyet gönülde kalmış neye yarar? K.E.Ö.