!Ülkemizde sahipsiz kedi ve köpek sayısı ile ilgili farklı açıklamalar olmaklaberaber en az 8 milyon olarak kabul edilebilmektedir.Bu hayvanların yarısının kedi yarısının köpek olduğu varsayımı ile çok kabacayapılan bir hesapla;Kedi bir günde ortalama 40 gram yani 0,04 kilogram mama yer X 4.000.000 kediX 365 gün hesabı ile bir yılda 58.400.000 kilogram yani 58 bin 400 ton kedimaması bir yılda tüketiliyor.Köpek için benzer bir hesaplama yaparsak; köpek günde ortalama 400 gramyani 0,4 kilogram mama yer X 4.000.000 köpek X 365 gün hesabı ile bir yılda584.000.000 kilogram yani 584 bin ton köpek maması bir yılda tüketiliyor.Bu rakamları dikkate alarak ve orta kalite mama grubunun da altında olanmama fiyatları ile hesaplamamıza devam edersek;58.400.000 kilogram kedi maması X 50 TL = 2.920.000.000 TL/yıl584.000.000 kilogram köpek maması X 50 TL = 29.200.000.000 TL/yılToplamda 32.120.000.000 TL/yıl sahipsiz hayvan beslemesinde kullanılacakolan mama gideri olarak karşımıza çıkmaktadır.Peki,
9 Temmuz 2021 tarihinde ne olmuştu?Sahipsiz hayvanlara yönelik yapılacak iş ve işlemler 24 Haziran 2004 tarihindekabul edilerek yürürlüğe giren 5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu ile 12Mayıs 2006 tarihinde yürürlüğe giren Hayvanların Korunmasına Dair UygulamaYönetmeliği çerçevesinde yürütülmektedir.9 Temmuz 2021 tarihinde ise 7332 sayılı Kanun ile 5199 sayılı HayvanlarıKoruma Kanunda bazı değişiklikler yapıldı.Yasaklı veya tehlikeli ırk olarak ifade edilen ve en çok telaffuz edileni pitbullolan bu köpeklere dair bazı uygulama değişiklikleri bu revizyon ile yapılmışolmakla beraber hayvanlara yönelik yapılan bazı eylemlere idari para cezasınailave olarak hapis cezası da bu revizyon ile getirilmiş olundu.
Sayfa 2 / 3Ayrıca kedi ve köpek sahipleri 31 Aralık 2022 tarihine kadar hayvanlarını dijitalkimliklendirme (mikroçip uygulaması) ile kayıt altına aldırma zorunluluğu de burevizyon ile getirildi.Yine 7332 sayılı Kanun ile sahipsiz hayvan bakımevi olmayan belediyelere belirlisüreler tanınarak bu süre içerisinde bakımevlerini kurma zorunluluğu getirildi.Bizim asıl bu yazımızda dikkate almak istediğimiz husus ise 7332 sayılı Kanun ile5199 sayılı Hayvanları Koruma Kanunu’na ilave edilen Geçici 4’üncü maddesi ilesahipsiz hayvan hizmetlerinde kullanılmak üzere belediyeler kesinleşmiş en sonbütçe gelirlerinin binde beşi, büyükşehir belediyeleri ise binde üçü oranındakaynak ayırmak zorunda olmalarıdır.Yine 81 vilayetimizden sadece bir ilimiz için bu madde kapsamında birhesaplama yapacak olursak;İstanbul Büyükşehir Belediyesi ve 39 İlçe Belediyesinde;İstanbul Büyükşehir Belediyesi’nin 2022 yılı bütçesi 43.650.000.000 TL olup bubütçenin binde üçü olarak 130.950.000 TL’sini sahipsiz hayvan hizmetlerineharcamak zorunda,39 İlçe Belediyesinin 2022 yılı bütçe toplamları ise 26.077.125.000 TL olup bubütçenin binde beşi olarak toplamda 130.385.625 TL’sini sahipsiz hayvanhizmetlerine harcamak zorunda,2023 yılında ise sahipsiz hayvan hizmetlerinde kullanılacak olan bütçe İstanbulBüyükşehir Belediyesi için 345.750.000 TL, 39 İlçe Belediyesi için ise350.045.780 TL’dir.Özetlersek sahipsiz hayvan hizmetleri için;İstanbul’da 2022 yılında 261.335.625 TL, 2023 yılında ise 185.259.156.000 TLharcanması gerekmektedir.Güncel olarak sahipsiz hayvanlar ile ilgili çalışma yapacak olan ve beş ayrıbakanlık temsilcilerinden oluşan Komisyon yol haritasını belirleyerek kontrolsüzolarak üreyen sahipsiz hayvanların kısırlaştırılması için belediyelere toplamda2.300.000TL’lik kaynak ayırdı.
Sayfa 3 / 3
EV HAYVANLARININ KORUNMASINA DAİR AVRUPA SÖZLEŞMESİ,BÖLÜM III-HAYVANLAR İÇİN EK TEDBİRLER:Madde 12: Sayılarının Azaltılması Taraflardan biri, başıboş hayvan sayısınınsorun yarattığını düşünürse, gereksiz ağrı, acı ve ızdırap çekmelerine sebepvermeyecek şekilde sayılarını azaltmak için uygun yasal ve/veya idari tedbirlerialacaktır.a) Bu tedbirler aşağıdaki şartları karşılayacaktır;i. Bu hayvanlar yakalanacak ise, bunun hayvana fiziksel ve manevi olarak en azseviyede acı verecek şekilde gerçekleştirilmesi,ii. Yakalanan hayvanların muhafaza edilmesi veya öldürülmesi işlemlerinin buSözleşme’de belirtilen prensiplere uygun olarak gerçekleştirilmesi.b) Taraflar,i. Köpek ve kedilere damgalama gibi az acı veren ya da hiç ağrı, acı ve ızdırapçektirmeyen uygun bir yönetemle aynı zamanda sahiplerinin isim ve adresleriile birlikte numaraları kayda geçirilerek daimi kimlik sağlamayı,ii. Kedi ve köpeklerin plansız üremelerini azaltmak için bu hayvanlarınkısırlaştırılmalarını teşvik etmeyi,iii. Başıboş kedileri ve köpekleri bulan kişilerin, bu konuda yetkili makama bilgivermelerini teşvik etmeyi, değerlendirmeyi taahhüt eder.Madde 13: Yakalama, muhafaza etme ve öldürme için istisnalar Başıboşhayvanların yakalanmaları, muhafaza edilmeleri ve öldürülmeleri konularındabu Sözleşme’de yer alan prensiplere sadece hastalıkların kontrolüne yönelikHükümet programları kapsamında kaçınılmaz hallerde istisna getirilebilir.Sahipsiz köpek sorunu Türkiye’de bütün illerde güvenlik sorunu haline gelmiştir.
CNN TÜRK kanalında 23.11.2022 tarihli haberinde, resmi kayıtlara girenTürkiye’de 2022 yılı içerisinde 29 kişi köpekler tarafından öldürülmüştür.Sahipsiz köpek terörünün yol açtığı ısırma ve yaralanma sayısı binlerle ifadeedilmekte olup bu yaralanmalar ve pek çok kişide yarattığı psikolojik tranvanınkayıtları tutulmamaktadır. Bu sahipsiz köpek problemleri Türkiye’de gittikçebüyümekte olup, eğer gerekli önlemler alınmazsa gelecekte şehirlerde sahipsizköpek teröründen dolayı insanlar çok daha zor günler yaşayacaktır.
Bu konudaçözüm olarak Türkiye taraf olduğu, yukarıda da belirtilen “Ev HayvanlarınınKorunmasına Dair Avrupa Sözleşmesine” uygun hareket etmesi halindeinsanlar, köpek terörünün kontrol altına alındığı daha güvenli şehirlerde yaşamaimkanına kavuşacaktır.
Dr. Gültekin GÜLLÜ
Tüketiciyi Destekleme DerneğiGenel Başkan Yardımcısı
