Saniye olarak ücretlendirme

YARGITAY

13. HUKUK DAİRESİ

YARGITAY İLAMI

Esas     : 2006/16784

Karar   : 2007/3131

Mahkemesi     : Karaman 1. Asliye Hukuk Mahkemesi (Tüketici Mahkemesi sıfatıyla)

Tarihi              : 2006/139-239

Davacı            : Abdülcevat Can

Davalı             : Türk Telekomünikasyon A.Ş.

            Taraflar arasındaki muarazanın giderilmesi davasının yapılan yargılama sonunda ilamda yazılı nedenlerden dolayı davanın reddine yönelik olarak verilen hükmün süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine dosya incelendi gereği  konuşulup düşünüldü.

KARAR

            Davacı, davalının sabit telefon abonesi olduğunu sabit telefon hizmetinin davalı tarafından tekel olarak verildiğini, tüketicinin başka seçeneğinin bulunmadığını, tek taraflı hazırlanan tarife paketlerinin zorla dayatıldığını, bir kontör/60 saniye esasına göre ücretlendirme yapıldığını, ancak, ilk 20 saniyelik görüşme için dahi 60 saniyeye denk gelen bir kontör ücreti alındığını, GSM hizmeti veren diğer kuruluşların saniye esasına göre ücretlendirme yaptıklarını, davalının vermediği hizmeti ücretlendiremeyeceğini, aksinin Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanuna aykırı olduğunu ileri sürerek , mevcut ücretlendirmenin iptali ile, konuşma süresi kadar ücret  ödenmesi gerektiğine karar verilmesi gerektiğini istemiştir.

            Davalı, cevabında, ücretlendirmenin hizmet karşılığı olduğunu, benzeri nitelikte açılan davaların ret edildiğini belirterek davanın reddini dilemiştir.

            Mahkemece, abone görüşme yapması dahi kendisine 24 saat aralıksız hizmet sunulduğu, böyle bir hizmetin enerji tüketimi, personel istihdamı gibi masrafları gerektirdiği, dava konusu abonman ücreti alınmasına ilişkin uygulamanın da bir hizmet karşılığı olduğu gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir; hüküm, davacı tarafından temyiz edilmiştir.

            Yukarıda da kısaca özetlendiği gibi davacı, ücret tarifesine göre bir kontör ile 60 saniye telefon görüşmesi yapma imkanı verilmesi gerekirken, çok daha düşük sürelerle telefon görüşmesi yapılsa bile her defasında bir kontör ücreti alındığını, bu işlemin ise hukuka aykırı ve haksız  olduğunu ileri sürerek eldeki davayı açmıştır.

            Öncelikle belirtmek gerekir ki 4077 sayılı Tüketicinin Korunması ile ilgili Kanunun “amaç” başlıklı birinci maddesi “kapsam” başlıklı ikinci maddesi ve “tanımlar” başlıklı üçüncü maddesinin özellikle “hizmet, tüketici, tüketici işlemini” ni tanımlayan üçüncü maddesi kapsamından taraflar arasındaki ilişkinin 4077 sayılı yasa kapsamında, olduğu , olduğunda duraksama olmamalıdır. Bilindiği gibi , hizmetle görüşme hizmetleri davalı tarafından sağlanmakta olup her ne kadar davalı şirket özel hukuk hükümlerine tabi ise de , bu hizmeti tekel şeklinde vermektedir.Bir başka anlatım ile hizmeti satın alan tüketicinin başkaca bir seçimlik hakkının bulunmadığı açıktır. Tekel şeklinde hizmet vermenin sağladığı hak ve yetkiye dayalı olarak, bu hakkın kötüye kullanıldığının veya hukuki ayıplı olarak hizmet verildiğinin ileri sürülmesi halinde devlet denetiminin yanında böyle bir davanın dinlenebileceği kuşkusuzdur.

                4077 sayılı yasanın 4. ve 4/A maddelerinde, BK. nun 194. maddesindeki düzenlemeden farklı olarak maddi ve hukuki ayıplar yanında ekonomik ayıplar da sayılmıştır. Ekonomik ayıpta ise, satılan mal veya hizmetin verimi, getirdiği kar, vergiden muafiyeti veya gizli ücretlendirilmesi gibi iktisadi vasıfların eksik veya ayıplı olması söz konusu olabilir. İktisadi vasıflarının eksik ve ayıplı olması söz konusu olabilir. İktisadi bir işletme şeklinde hizmet satan davalının karlılık esasına dayalı ücretlendirme yapması olağandır. Ancak verilmeyen bir hizmetin ücretlendirilmesi hukuken himaye edilemez. Verilmeyen bir hizmet nedeniyle bir yerde gizli ücretlendirme yapılması halinde hizmetin ekonomik ayıplı olarak verildiğinin kabulü gerekir.

            Somut olayda davacı açıkça, tarifenin 1 kontör 60 saniye esasına dayalı olduğu halde, 20 saniyelik bir görüşmede dahi bir kontörlük ücretlendirme yapıldığını ileri sürmektedir.Her ne kadar mahkemece davalının 24 saat esasına dayalı bir hizmet verdiği, telefon abonelerinden sabit ücret adı altında bir para alınmasının mahkeme içtihatları ile benimsendiği gerekçesi ile dava ret edilmiş ise de her iki olaydaki iddia ve hukuki dayanağın aynı olduğunu söylemek mümkün değildir. Hizmetin gereği olarak yapılan tesis ve yatırımın atıl kalmasındaki dengeleri korumaya yönelik olan sabit hizmet ücreti ile, gizli ücretlendirme iddiaları farklı niteliktedir. Dolayısıyla Dairemizin sabit ücrete ilişkin karaları somut olayda örtüşmemekte ve bu davanın kabulü içinde gerekçe olamaz.

                Mahkemece, davacı iddiaları üzerinde durularak, uygulanan tarife ve dayanaklarının getirilmesi, tarifeler üzerindeki devlet denetiminin nasıl gerçekleştiğinin araştırılması, gerçekten 1 kontör / 60 saniye veya benzeri bir zaman dilimine göre ücretlendirme öngörülmesine rağmen, 5-10 saniye gibi çok kısa görüşmelerde dahi bir kontöre denk gelen tam ücretlendirme ve dolayısıyla gizli ücretlendirme yapılıp yapılmadığının açıklığa kavuşturulması ve diğer benzeri GSM operatörlerindeki uygulamalarda gözetilerek, böyle bir kontör / saniye esasına göre ücretlendirmenin teknik olarak mümkün olup olmadığı hususunda uzman bilirkişi incelemesi de yaptırılarak, tarafların iddia ve savunmalarını karşılayan ve Yargıtay denetimine elverişli rapor alınması ve hasıl olacak sonuca uygun bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanlış değerlendirme ile yazılı şekilde hüküm tesisi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.

                 SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz edilen hükmün davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 08.03.2007 gününde oybirliğiyle karar verildi.

Başkan                                 Üye               Üye                                                      Üye                         Üye

A.E. Baççıoğlu            F.E. Kabasakal     H.Kara                   M.A.Esmer                    N.Şatır

Okundu                                                 

                                                                                                                                        AK.

                                                         K.K

                                                    13/04/2007

                                                  HAKİM 38817