Kredi-Dosya Masrafı Nasıl Alınacak?

Bankalarca alınan dosya masrafı konusunda Yargıtay, kredi alımlarında tüketiciden talep edilen dosya masraflarının ne olduğuna açıklık getirilmesi gerektiğine karar vererek binlerce tüketiciye ödemiş olduğu dosya masrafının kısmi de olsa geri alınması yolunu açtığı gibi bankaların keyfi uygulamalarına da son vermiştir.

6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkındaki Kanunun 5.Maddesi ve 17 Haziran 2014 tarih ve 29033 Sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Tüketici Sözleşmelerinde Haksız Şartlar yönetmeliğine göre ;

Sözleşmede yazmış olsa dahi zorunlu masraflar dışındaki her türlü masraf kalemleri standart sözleşme ve haksız şart olarak kabul edildiğinden tüketiciye iadesi gerekecektir. Bu durumda bulunan tüketicilerimizin öncelikle bankaya başvuru da bulunarak kullanmış olduğu kredilerdeki zorunlu masrafların neler olduğu, bu masrafların neye göre tespit edildiğini ve kalem kalem miktarının kendisine bildirilmesini istemelidir.
Bankanın kredinin kullanılması için zorunlu masrafların neler olduğunu ve miktarını ispatlayamaması ya da tüketicinin bankanın bildirdiği bu zorunlu masraf miktarlarını fahiş bulması halinde zorunlu masrafları bilirkişi aracılığı ile tespit ettirerek hakkını arayabilecektir.
Bunun için tüketicinin izlemesi gereken 3 aşamalı bir yol bulunmaktadır. Bunlar:
A. Bankaya İhtar Gönderilmesi Aşaması
Birçok tüketicimizin elinde kullanmış olduğu krediye ilişkin sözleşme ve ödeme dekontlarının bulunmaması, Yargıtay kararı doğrultusunda ne kadar dosya masrafını talep edebileceği net olarak bilemedikleri ve çok çok zayıf bir ihtimal de olsa bankanın dosya masrafını iade edebileceği ihtimali nedenleriyle bankaya ihtar (mail, faks, iadeli taahhütlü mektup veya noter ihtarı gibi) gönderilmesi gerekmektedir.
Bunun için en masrafsız yol olarak Bankanın Genel Müdürlüğüne sözleşmeyi, dosya masrafına ilişkin dekontları, bankanın dosya masrafı olarak yapmış olduğu masrafları belgeleri ile birlikte 5411 Sayılı Bankacılık Kanunun 76 ncı maddesi ve 4982 sayılı Bilgi Edinme Kanununa göre istediğinizi belirten bir mail atınız. Banka; Bankacılık Kanunu ve Bilgi Edinme Kanununa göre banka bu dökümleri 20 gün içinde size göndermek zorundadır.

İlgili yasal mevzuat aşağıdadır.

5411 Sayılı Bankacılık Kanunun 76 ncı maddesi

Müşteri hakları

Bankalar, müşterilerinin, verilen hizmetlerden kaynaklanan her türlü sorularına cevap verecek bir sistem kurmakla ve bu hizmetle ilgili bilgiyi müşterilerine bildirmekle yükümlüdür. Bankalar, kredi sözleşmelerinin onaylı bir örneğini müşterilerine vermek zorundadır. Talepleri halinde müşteri ile yapılan diğer işlemlere ilişkin her türlü belgenin bir örneği de müşterilere verilir.

Bu Kanunun 4 üncü maddesinde yer alan faaliyet konularına ilişkin olarak, bankalar ile bireysel müşterileri arasında akdedilecek sözleşmelerin şekil ve içeriğinde yer alması gereken asgari hususlar ile tip sözleşmelerin uygulanacağı işlemler Kurulun uygun görüşü alınarak kuruluş birlikleri tarafından belirlenir. 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun hükümleri saklıdır.

Bankaların, kimliklerini ve vergi numaralarını belgelemeyen müşterileri adına mevduat, katılım fonu, kredi ve her ne ad altında olursa olsun hesap açmaları, sözleşme düzenlemeleri, havale ve kambiyo hizmetleri ile diğer bankacılık ve mali hizmetleri vermeleri yasaktır. Bu fıkranın uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar Kurumun görüşü alınarak Maliye Bakanlığınca düzenlenir. Bu fıkra hükmüne ve Maliye Bakanlığınca yapılan düzenlemelere uymayanlar hakkında 2.4.1998 tarihli ve 4358 sayılı Kanunun 5 inci maddesi hükmünün uygulanması bu Kanunun kovuşturma usulü hükümlerine tabi değildir” şeklindedir.

Bu anlatımlar ışığından bankaya göndereceğiniz (mail, faks, iadeli taahhütlü ihtar, noter ihtarı vs) örnek dilekçe metni şu şekildedir.

............. Bankası A.Ş
Genel Müdürlüğüne

Talepte Bulunan : (İsim-TC Kimlik No-Adres-İrtibat Tel)

Konu : Kredi masraflarının iadesi hakkında

Açıklamalar :

Bankanızın .............. numaralı kredi müşterisiyim.

Bugüne kadar kullanmış olduğum her kredi işlemlerinde kredi-dosya masrafı ödemekteyim.

Yargıtay kararıyla; kredi-dosya masraflarının haksız şart niteliğinde ve tüketicilerden tahsilinin haksız olduğu tespit edilmiştir. Bu nedenle bankanızdan bugüne kadar kullanmış olduğum tüm kredilerin;

a. Sözleşmelerini,
b. Ödeme planı ve ödeme dekontlarını,
c. Kredi kullandırılması için bankanızca yapılması gereken zorunlu masrafların ayrıntılı dökümlerini ve yapılan masrafın belgesini,

tarafıma mail veya adresime bankacılık kanunu çerçevesinde verilmesini talep ederim. Cevap verilmemesi halinde ilgililer hakkında suç duyurusunda bulunacağımı ve ilgili kurumlara şikayette bulunacağımı bildiririm.6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunun Cezai Hükümleri düzenleyen 77.maddesinin 18.fıkrası çerçevesinde Kurumunun idari para cezası ile cezalandırılması gerekli girişimlerde bulunacağımı bildiririm.

Kullanmış olduğum kredilere ilişkin olarak On yıl geriye dönük olarak kesilen masraf ücretlerinin toplamının ödeme tarihlerinden itibaren yasal faizi ile tarafıma derhal iadesini, aksi taktirde alacağımın faiziyle birlikte tahsili için her türlü mahkeme masrafları ve avukatlık ücretlerini bankanızdan tahsil etmek üzere yasal yollara başvuracağımı bildiririm. ..../...../2014

Ad, Soyad -İmza

B. Tüketici Hakem Heyeti Aşaması
Bankanızdan aldığınız yada gelen belgelere göre sizden kesilen miktar 2000 TL’nin altında ise ikamet ettiğiniz yerde bulunan İlçe hakem heyetine dilekçe ile başvurunuz. Hakem heyetleri ilçelerde kaymakamlıklarda bulunmaktadır.

Bankanızdan aldığınız yada gelen belgelere göre sizden kesilen miktar 2000-3000 TL arasında ise ikamet ettiğiniz yerde bulunan İl Tüketici Hakem Heyetine dilekçe ile başvurunuz. İl Tükketici Hakem Heyetleri illerde Gümrük ve Ticaret İl Müdürlüklerinde bulunmaktadır.

Hakem heyetlerine başvuru ücretsizdir.

Miktar 3000TL ve üstünde olduğunda bu durumda adliyelerde bulunan tüketici mahkemesine (tüketici mahkemesi bulunmaması halinde tüketici mahkemesi sıfatıyla görev yapan Asliye Hukuk Mahkemesine) müracaat etmeniz gerekmektedir.

Burada şu hususu da unutmamak gerekir. Banka size bildireceği masrafları şişirebilir yanı yüksek gösterebilir. Bunda tereddünüz bulunması halinde hakem heyetinden yada Tüketici Mahkemesinden zorunlu dosya masraflarının ne kadar olabileceğini bilirkişi marifetiyle hesaplatabilir ve şişirilmiş farkı da talep edebilirsiniz.

6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun Tüketici sözleşmelerindeki haksız şartlar:

MADDE 5 – (1) Haksız şart; tüketiciyle müzakere edilmeden sözleşmeye dâhil edilen ve tarafların sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerinde dürüstlük kuralına aykırı düşecek biçimde tüketici aleyhine dengesizliğe neden olan sözleşme şartlarıdır.(2) Tüketiciyle akdedilen sözleşmelerde yer alan haksız şartlar kesin olarak hükümsüzdür. Sözleşmenin haksız şartlar dışındaki hükümleri geçerliliğini korur. Bu durumda sözleşmeyi düzenleyen, kesin olarak hükümsüz sayılan şartlar olmasaydı diğer hükümlerle sözleşmeyi yapmayacak olduğunu ileri süremez.(3) Bir sözleşme şartı önceden hazırlanmış ve standart sözleşmede yer alması nedeniyle tüketici içeriğine etki edememişse, o sözleşme şartının tüketiciyle müzakere edilmediği kabul edilir. Sözleşmeyi düzenleyen, bir standart şartın münferiden müzakere edildiğini iddia ediyorsa bunu ispatla yükümlüdür. Sözleşmenin bütün olarak değerlendirilmesinden standart sözleşme olduğu sonucuna varılırsa, bu sözleşmedeki bir şartın belirli unsurlarının veya münferit bir hükmünün müzakere edilmiş olması, sözleşmenin kalan kısmına bu maddenin uygulanmasını engellemez.(4) Sözleşme şartlarının yazılı olması hâlinde, tüketicinin anlayabileceği açık ve anlaşılır bir dilin kullanılmış olması gerekir. Sözleşmede yer alan bir hükmün açık ve anlaşılır olmaması veya birden çok anlama gelmesi hâlinde; bu hüküm, tüketicinin lehine yorumlanır.(5) Faaliyetlerini, kanun veya yetkili makamlar tarafından verilen izinle yürütmekte olan kişi veya kuruluşların hazırladıkları sözleşmelere de niteliklerine bakılmaksızın bu madde hükümleri uygulanır.(6) Bir sözleşme şartının haksızlığı; sözleşme konusu olan mal veya hizmetin niteliği, sözleşmenin kuruluşunda var olan şartlar ve sözleşmenin diğer hükümleri veya haksız şartın ilgili olduğu diğer bir sözleşmenin hükümleri dikkate alınmak suretiyle sözleşmenin kuruluş anına göre belirlenir.(7) Sözleşme şartlarının haksızlığının takdirinde, bu şartlar açık ve anlaşılır bir dille yazılmış olmak koşuluyla, hem sözleşmeden doğan asli edim yükümlülükleri arasındaki hem de mal veya hizmetin piyasa değeri ile sözleşmede belirlenen fiyat arasındaki dengeye ilişkin bir değerlendirme yapılamaz.(8) Bakanlık, genel olarak kullanılmak üzere hazırlanmış sözleşmelerde yer alan haksız şartların, sözleşme metinlerinden çıkarılması veya kullanılmasının önlenmesi için gerekli tedbirleri alır.(9) Haksız şartların tespit edilmesi ve denetlenmesine ilişkin usul ve esaslar ile sınırlayıcı olmamak üzere haksız şart olduğu kabul edilen sözleşme şartları yönetmelikle belirlen

Bu anlatımlar ışığından tüketici sorunları hakem heyetine vereceğiniz örnek dilekçe metni şu şekildedir.
…………………. Kaymakamlığı
Tüketici Sorunları Hakem Heyeti Başkanlığına
Başvuran : (İsim-TC Kimlik No-Adres-İrtibat Tel)

Karşı Taraf      : ……… Bankası A.Ş
Konu           : Dosya masrafının iadesi
Değeri   : ……… TL
Açıklamalar      :
a. Bankanın ………………. şubesinden kullanmış olduğum krediler nedeniyle …… TL kredi-dosya masrafı kesintisi yapılmıştır.

b. Bankadan kredi kullanımında dosya masrafı ve ipotek ücreti vs adı altında ücret tahsil edileceği sözleşmede yer alsa dahi bunların haksız şart olduğu yolunda Yargıtay 13.Hukuk Dairesinin 2011/3576 E, 2011/10221 K sayılı kararında; “kredi verilmesi için zorunlu olan masrafların tüketiciden istenebileceğini ancak bu masrafların konusunda uzman bilirkişi ya da heyetince tespit edilecek miktara göre işlem yapmak gerekir iken sözleşmede her türlü vergi, resim, harç, sigorta primi, operasyon masrafını ödemeyi kabul ve taahhüt eder hükmü gereği, diğer ücret ve masraflar başlığı adı altında matbu belirlenen bir miktarın tüketiciden alınacağına dair hükmü haksız şart olduğunun kabulü gerekir” şeklindedir.

Yine Isparta Tüketici Sorunları Hakem Heyetinin 26.01.2010 tarih ve 22 sayılı, banka tarafından alınan komisyon, ekspertiz ücreti ve sigorta bedelinin iadesi kararının, itirazen inceleyen Isparta 1. Asliye Hukuk Mahkemesince (2010/118 K.) onanması ve mahkeme kararının da Yargıtay 13. Hukuk Dairesinin 2011/1870 K. Sayılı kararıyla onanmasıyla emsal teşkil edecek bir karar haline dönüşmüştür.

c. 6502 sayılı Kanunun 5.maddesi: Eğer bir sözleşme şartı önceden hazırlanmışsa ve özellikle standart sözleşmede yer alması nedeniyle tüketici içeriğine etki edememişse, o sözleşme şartının tüketiciyle müzakere edilmediği kabul edilir.

Sözleşme de içeriğine etki edemeden ve hatta bazı kısımları sonradan doldurulacak biçimde düzenlenmiş, alınacak masraf ve harçların sonradan yazılmış sözleşmeye dayanılarak tarafımdan alınan ücretler haksız şart sayıldığından iade edilmesi gerekir.
Sonuç ve İstem :Yukarı da izah etmeye çalıştığım ve re’sen dikkate alınacak nedenlerle;
a. Bankanın kullanmış olduğum krediler nedeniyle tarafımdan alınan ……. TL kredi-dosya masrafı ücretinin ödeme tarihlerinden itibaren yasal faizi ile birlikte tahsiline,
b. Yapılan masrafların karşı tarafa tahmiline,
c. Fazlaya ilişkin haklarımın saklı tutulmasına,

Karar verilmesini arz ve talep ederim. …… /…../2014
İsim ve İmza
Ek : Sözleşme, Ödeme Planı ve ekleri sureti
Ödeme belgeleri

C. Tüketici Mahkemesi Aşaması
Yukarıdaki şekilde kesilen bedel miktarı 2999TL’nin üzerinde ise doğrudan Tüketici Mahkemesine (Tüketici Mahkemesi olmayan yerlerde Asliye Hukuk Mahkemesinde) dilekçe ile başvurmalısınız.
Davayı kendiniz bizzat açabileceğiniz gibi avukatınız aracılığıyla da açabilirsiniz. Ancak bir avukata danışmanızda her zaman için fayda vardır. Davanın yanlış açılması veya ispatlanamaması halinde karşı tarafa avukatlık ücreti ödemek durumunda kalabilirsiniz.
Bu anlatımlar ışığından tüketici sorunları tüketici mahkemesine vereceğiniz örnek dilekçe metni şu şekildedir.
……………… Tüketici Mahkemesi Hakimliğine
Davacı : (İsim-TC Kimlik No-Adres-İrtibat Tel)

Davalı      : ……… Bankası A.Ş
Konu           : Dosya masrafının iadesi
Değeri   : ……… TL (Fazlaya İlişkin Haklarımız saklıdır)
Açıklamalar      :
a. Bankanın ………………. şubesinden kullanmış olduğum krediler nedeniyle …… TL kredi-dosya masrafı kesintisi yapılmıştır.

c. 6502 sayılı Kanunun 5.maddesi: Tüketici sözleşmelerindeki haksız şartlarMADDE 5 – (1) Haksız şart; tüketiciyle müzakere edilmeden sözleşmeye dâhil edilen ve tarafların sözleşmeden doğan hak ve yükümlülüklerinde dürüstlük kuralına aykırı düşecek biçimde tüketici aleyhine dengesizliğe neden olan sözleşme şartlarıdır.(2) Tüketiciyle akdedilen sözleşmelerde yer alan haksız şartlar kesin olarak hükümsüzdür. Sözleşmenin haksız şartlar dışındaki hükümleri geçerliliğini korur. Bu durumda sözleşmeyi düzenleyen, kesin olarak hükümsüz sayılan şartlar olmasaydı diğer hükümlerle sözleşmeyi yapmayacak olduğunu ileri süremez.(3) Bir sözleşme şartı önceden hazırlanmış ve standart sözleşmede yer alması nedeniyle tüketici içeriğine etki edememişse, o sözleşme şartının tüketiciyle müzakere edilmediği kabul edilir. Sözleşmeyi düzenleyen, bir standart şartın münferiden müzakere edildiğini iddia ediyorsa bunu ispatla yükümlüdür. Sözleşmenin bütün olarak değerlendirilmesinden standart sözleşme olduğu sonucuna varılırsa, bu sözleşmedeki bir şartın belirli unsurlarının veya münferit bir hükmünün müzakere edilmiş olması, sözleşmenin kalan kısmına bu maddenin uygulanmasını engellemez.(4) Sözleşme şartlarının yazılı olması hâlinde, tüketicinin anlayabileceği açık ve anlaşılır bir dilin kullanılmış olması gerekir. Sözleşmede yer alan bir hükmün açık ve anlaşılır olmaması veya birden çok anlama gelmesi hâlinde; bu hüküm, tüketicinin lehine yorumlanır.(5) Faaliyetlerini, kanun veya yetkili makamlar tarafından verilen izinle yürütmekte olan kişi veya kuruluşların hazırladıkları sözleşmelere de niteliklerine bakılmaksızın bu madde hükümleri uygulanır.(6) Bir sözleşme şartının haksızlığı; sözleşme konusu olan mal veya hizmetin niteliği, sözleşmenin kuruluşunda var olan şartlar ve sözleşmenin diğer hükümleri veya haksız şartın ilgili olduğu diğer bir sözleşmenin hükümleri dikkate alınmak suretiyle sözleşmenin kuruluş anına göre belirlenir.(7) Sözleşme şartlarının haksızlığının takdirinde, bu şartlar açık ve anlaşılır bir dille yazılmış olmak koşuluyla, hem sözleşmeden doğan asli edim yükümlülükleri arasındaki hem de mal veya hizmetin piyasa değeri ile sözleşmede belirlenen fiyat arasındaki dengeye ilişkin bir değerlendirme yapılamaz.(8) Bakanlık, genel olarak kullanılmak üzere hazırlanmış sözleşmelerde yer alan haksız şartların, sözleşme metinlerinden çıkarılması veya kullanılmasının önlenmesi için gerekli tedbirleri alır.(9) Haksız şartların tespit edilmesi ve denetlenmesine ilişkin usul ve esaslar ile sınırlayıcı olmamak üzere haksız şart olduğu kabul edilen sözleşme şartları yönetmelikle belirlenir.

17 Haziran 2014 tarih ve 29033 Sayılı Resmi Gazete de yayınlanan Tüketici Sözleşmelerinde Haksız Şartlar yönetmeliğine göre;

Sözleşme de içeriğine etki edemeden ve hatta bazı kısımları sonradan doldurulacak biçimde düzenlenmiş, alınacak masraf ve harçların sonradan yazılmış sözleşmeye dayanılarak tarafımdan alınan ücretler haksız şart sayıldığından iade edilmesi gerekir.
Deliller :Sözleşmeler, Ödeme dekontları, ödeme planı, bilirkişi incelemesi vs deliller.
Sonuç ve İstem : Yukarı da izah etmeye çalıştığım ve re’sen dikkate alınacak nedenlerle;
Davamın KABULÜ ile;
a. Bankanın kullanmış olduğum krediler nedeniyle tarafımdan alınan ……. TL kredi-dosya masrafı ücretinin ödeme tarihlerinden itibaren yasal faizi ile birlikte tahsiline,
b. Yapılan masrafların karşı tarafa tahmiline,
c. Fazlaya ilişkin haklarımın saklı tutulmasına,

Karar verilmesini arz ve talep ederim. …… /…../2014
İsim ve İmza
Ek :Sözleşme, Ödeme Planı ve ekleri sureti
Ödeme belgeleri.

Güncelleme Tarihi :24.11.2014

Formatı oluşturan Tüketici Başvuru Merkezi Genel Başkanı Av.İbrahim GÜLLÜ'ye teşekkür ederiz.