Elektrik kayıp kaçak bedellerini değerlendiren Tüketiciyi Destekleme Genel Merkez Onur Kurulu Başkanı Av.Pınar TURHANOĞLU GÜCÜYENER "elektrik kaybını önleme ve hırsızlıkları engelleme veya hırsızı takip edip, bedeli ondan tahsil etme görevi de bizzat enerjinin sahibi bulunan dağıtım şirketlerine aittir" dedi.
Genel Merkez Onur Kurulu Başkanı Av. Pınar TURHANOĞLU GÜCÜYENER konuyla ilgili olarak şu açıklamayı yapmıştır:
Bir dönem Yargıtay ve Hukuk Genel Kurulu Kararları ile hatırladığımız Elektrik Perakende Dağıtım şirketlerinin bizden haksız olarak tahsil ettiği bedelleri, meclisteki kanun tasarısının mevcut davaları da kapsayacağı maddesi sebebi ile rafa kaldırmıştık. Bununla beraber bu kanun tasarısı yasalaşmadı. Halen Yargıtay’ın olumlu görüşü doğrultusunda geriye yönelik 10 yıllık olarak haksız tahsil edilen bedelleri almak mümkün.
Yargıtay 3. Hukuk Dairesi’nin konu ile ilgili görüşü şu şekildedir:
“Elektrik Piyasası Kanunu’nun temel amaçları çerçevesinde getirildiği ve EPDK kurul kararları ve tebliğleri gereğince alınan; kayıp-kaçak, sayaç okuma, perakende satış hizmeti, iletim sistemi kullanım ve dağıtım bedellerinin; vergi, resim, harç ve benzeri malî yükümlülüklerin kanunla konulacağı, değiştirileceği veya kaldırılacağı, ayrıca Elektrik Piyasası Kanununun düşük maliyetli enerji temini ve şeffaf bir elektrik enerjisi piyasası oluşturulması ilkelerine uygun düşmemektedir.
Nitekim; kayıp-kaçak bedeli hakkında verilen ve Dairece de benimsenen HGK'nun 21/05/2014 günlü ve 2013/7-2454 Esas, 2014/679 Karar sayılı kararında da belirtildiği üzere; Elektrik enerjisinin nakli esnasında meydana gelen kayıp ile başka kişiler tarafından kaçak kullanmak (hırsızlanmak) suretiyle kullanılan elektrik bedellerinin, kurallara uyan abonelerden tahsili yoluna gitmek hukuk devleti ve adalet düşünceleri ile bağdaştığı da söylenemez.
Bundan ayrı olarak; elektrik kaybını önleme ve hırsızlıkları engelleme veya hırsızı takip edip, bedeli ondan tahsil etme görevi de bizzat enerjinin sahibi bulunan dağıtım şirketlerine aittir.
Öte yandan, nihai tüketici olan abonenin; kayıp-kaçak bedeli gibi dağıtım şirketi tarafından faturalara yansıtılan; dağıtım bedeli, perakende satış hizmeti bedeli ve iletim bedelinin hangi miktarda olduğunu apaçık denetleyebilmesi ve hangi hizmetin karşılığında ne bedel ödediğini bilmesi, eş söyleyişle şeffaflık bir hukuk devletinin vazgeçilmez unsurlarındandır.
Ne var ki, davaya konu bedeller ile ilgili olarak Enerji Piyasası Düzenleme Kurumunca kanunun verdiği genel ve soyut yetkiye dayanarak çıkarılan yönetmelik, kurul kararları ve tebliğlerinin de, Elektrik Piyasası Kanununun temel amaçları ve ilkelerinden olan, şeffaflık ve düşük maliyetli enerji temini unsurlarını taşıdığının kabulü de mümkün değildir.”
Yargıtay’ın görüşleri doğrultusunda kayıp-kaçak bedeli tahsil edilemeyeceği gibi, TRT payı hesaplamasında matraha dahil edilemez.
Yargıtay bahsi geçen kararında :“Mahkemece; kayıp-kaçak, dağıtım, perakende satış hizmeti bedeli ve iletim bedelinin davalı şirketçe faturalara yansıtılıp tahsil edilemeyeceği kabul edilip; sözü edilen bedellerin hesaplamaya dahil edilmeden, Yargıtay denetimine açık ve bilimsel verilere uygun şekilde, bilirkişiden alınacak ek rapor doğrultusunda bir karar verilmesi gerekirken, eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme sonucu hüküm kurulmuş olması doğru görülmemiş, bozmayı gerektirmiştir.” Demektedir.
Buna göre, kayıp-kaçak, dağıtım, perakende satış hizmeti bedeli ve iletim bedeli tahsil edilemez. Bu doğrultuda, TRT payı ve benzeri harçların hesabına da dahil edilemez. Faturadan bu bedellerin çıkartılması ile yetinilmemeli, fatura matrahının değişmesi ile tahsil edilen harçların değişeceği de hesaba katılmalıdır.
Tüketiciler perakende dağıtım şirketinden kendilerinden tahsil edilen bu bedelin ne kadar olduğunu yazılı olarak sormalı. bilgi verilmemesi halinde EPDK’ya şikayette bulunulmalı. Tahsil edilen bu bedel öğrenildikten sonra ise Tüketici Hakem Heyetine başvurulmalı. Bedelin dağıtım şirketi tarafından bildirilmemesi halinde toplam bedelin bilirkişi tarafından hesaplattırılması talebi ile doğrudan Tüketici Hakem Heyetlerine başvurulmalı.
Bu konuda farklı bir yasal düzenleme yapılmadan haksız tahsil edilen bedellerin bir an önce talep edilmesinde fayda var….
Av.Pınar TURHANOĞLU GÜCÜYENER
Genel Merkez Onur Kurulu Başkanı
