"Doğal sit alanlarında telafisi mümkün olmayan zararlar oluşmasın..."

15 Ağustos 2025 Tarih ve 32987 Sayıl Resmi Gazetede yayınlanan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın 144 Sayılı İlke kararı ile, kesin korunacak alanlar dışında, doğal sit alanlarında sahipsiz hayvanlar için bakımevleri ve doğal yaşam alanları kurulmasına izin verimesine ilişkin ilke kararının iptal edilmesi.

T.C. CUMHURBAŞKANLIĞI MAKAMINA
Cumhurbaşkanlığı Külliyesi 06550 Beştepe – ANKARA

BAŞVURAN: TÜKETİCİYİ DESTEKLEME DERNEĞİ GENEL MERKEZİ

İstiklal Mahallesi, Ertuğrul Bey Sokak, No:5, Özer İş Hanı

Kat: 1/125-26010, Odunpazarı-ESKİŞEHİR

Telefon: 0 222 221 2182

E-mail: bilgi@tukdes.org

TALEP KONUSU:

Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığında 23.07.2025 tarihinde yapılan 43 nolu toplantıda alınan 23.07.2025 tarih ve 144 Sayılı İlke Kararı 15 Ağustos 2025 Tarih ve 32987 Sayıl Resmi Gazetede yayınlanmıştır.

AÇIKLAMALAR:

15 Ağustos 2025 Tarih ve 32987 Sayıl Resmi Gazetede yayınlanan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın İlke kararı ile, kesin korunacak alanlar dışında, doğal sit alanlarında sahipsiz hayvanlar için bakımevleri ve doğal yaşam alanları kurulmasına izin verilmiştir. Karara göre, kesin korunacak hassas alanlar ve 1. derece doğal sit alanları dışında kalan bölgelerde, ekolojik değerler, doğal yapı, siluet ve peyzaj özellikleri göz önünde bulundurularak ilgili Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonu değerlendirme yaparak, komisyonun uygun görmesi durumunda, koruma amaçlı imar planı veya geçiş dönemi koruma esasları ve kullanma şartları çerçevesinde sahipsiz hayvanlar için hayvan bakımevleri ve doğal yaşam alanlarının kurulmasına izin verilmiştir.

Sit alanları hassas yerler olduğu için buralarda yapılacak faaliyetler Bölge Koruma Kurullarının denetimi ve gözetimi altında titizlikle yapılmaktadır. Sit alanlarındaki çalışmalar; 2863 Sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu, bu kanuna bağlı çıkarılan yönetmelikler, yönergeler, ilgili diğer mevzuat ve ilke kararları doğrulttusunda yürütülmektedir. Sit alanlarıda kendi arasında; tarihi sit alanları, arkeolojik sit alanları, doğal sit alanları ve kentsel sit alanı olarak dört gruba ayrılmaktadır. Her gurupta kendi içerisinde, birinci derece, ikinci derece ve üçüncü derecede sit alanı olarak sınıflandırılmaktadır.

Doğal sit alanları içerisindeki, birinci derece doğal sit alanı; kesin korunacak hassas alanlar olup; kullanımı ve alana tüm etkilerin sınırlandırıldığı, gerektiğinde insanların bölgeye girişlerinin engellendiği, bilimsel araştırmalar, eğitim ya da çevresel izleme amacıyla özel önlemler alınarak korunması gereken ve Cumhurbaşkanı kararı ile ilan edilerek yapı yasağı getirilen mutlak korunması gereken alanlardır. İkinci derece doğal sit alanı ise, nitelikli doğal koruma alanları olup, doğal yapısı değişmemiş veya az değişmiş, doğal süreçlerin hakim olduğu, koruma amaçlarına uygun olarak yörede yaşayanların alanın mevcut kaynaklarını kullanmasını sağlayarak doğal hayata dayalı geleneksel yaşam şekillerinin korunduğu alanlarıdır. Üçüncü derece doğal sit alanları ise, sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım alanları olup; barındırdığı siluet, jeolojik ve ekolojik değerlerin korunması ve geliştirilmesi amacıyla alanın potansiyeli ve kullanım özellikleri göz önünde bulundurularak, kesin korunacak hassas alan ve nitelikli doğal koruma alanlarında izin verilen faaliyetlere ek olarak doğal ve kültürel bakımdan uyumlu düşük yoğunlukta faaliyetler, entegre tesis, turizm ve yerleşimlere izin verilen alanlardır.

Doğal sit alanlarında, kesin yapı yasağı olmakla birlikte faaliyetlerin niteliğine, içeriğine ve zorunluluk haline ilişkin Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Komisyonları tarafından yapılacak değerlendirmeye göre koşulları, kapsamı ve süresi belirlenmek şartı ile belirli faaliyetlere izin verilmektedir. Bu izinler, 2863 sayılı Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Kanunu ve 19.07.2012 tarihli ve 28358 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Korunan Alanların Tespit, Tescil ve Onayına İlişkin Usul ve Esaslara Dair Yönetmelik çerçevesinde; kesin korunacak hassas alanlar ve nitelikli doğal koruma alanları ile sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım alanları olarak tescil edilen doğal sit alanları için koruma ve kullanma koşulları belirlenmiştir. Bu kapsamda kullanım şartlarına uygun olarak Bakanlık tarafından ilke kararı alınmasından sonra, koruma amaçlı imar değişikliği yapılarak, ilgili kuruluşlardan görüşler alınması, çevre etki ve değerlendirme sonucuna bağlı olarak, Bölge Koruma Kurulu Komisyonu kararı ile izin verilmektedir.

1)- Üçüncü derecedeki, sürdürülebilir koruma ve kontrollü kullanım alanlarında bile doğal sit alanlarının barındırdığı siluet, jeolojik ve ekolojik değerlerin korunması ve geliştirilmesi amacıyla alanın potansiyeli ve kullanım özellikleri göz önünde bulundurularak, faaliyetin niteliğine göre geçiş dönemi koruma esasları ve kullanma şartları veya koruma amaçlı imar planları ile doğal ve kültürel bakımdan uyumlu düşük yoğunlukta faaliyetlere, izin verilebilmektedir.

2)- Sahipsiz Hayvan barınakları ise, tamamen yüksek yoğunluklu riskleri taşıması yönüyle, barındırdığı çevre, sağlık ve güvenlik riskleri, olumsuz hareketlilik ve aşırı gürültü, yapı yoğunluğu ve doğal süliete olan olumsuz yönleri ile doğal sit alanları içerininde olmaması gereken yapılardır. 13 Aralık 2024 Tarih ve 32751 saylı Resmi Gazete’de yayınlanan, Hayvanların Korunması Hakkındaki Uygulama Yönetmeliği’nin 4. Kısısm, İkinci bölümünde yer alan 22. Maddede, Geçici bakımevleri kurulacak arazinin seçimi, 23. Maddede, Geçici bakımevlerinde bulunması gerekli asgarî birimler ve 24. Madde, Geçici bakım evlerinde aranacak şartlara bakıldığında, doğal sit alanlarında sahipsiz hayvanlar için bakımevleri ve doğal yaşam alanları kurulmasıyla ilgili olarak belirlenmiş olan şartlar ile uyuşmamakta ve tamamen ters düşmektedir.

3)- "Doğal sit alanlarına kedi köpek barınağı kurmanın eko sisteme nasıl etkileri olur?

Doğal sit alanları, biyolojik çeşitliliğin korunması, doğal yaşamın devamı ve ekosistem dengesi açısından kritik bölgelerdir. Bu alanlara kedi/köpek barınağı kurmak, iyi niyetli olsa da ekosistem üzerinde bazı olumsuz etkiler yaratabilir:

1. Yaban Hayatı Üzerindeki Etkiler

• Kediler ve köpekler, avcı içgüdüleri nedeniyle kuşlar, kemirgenler, sürüngenler gibi yerli türlere zarar verebilir.

• Yaban hayatı hayvanları bu alanlardan uzaklaşabilir, göç yolları değişebilir.

• Bu da ekolojik dengenin bozulmasına yol açar.

2. Hastalık ve Parazit Riski

• Barınaklardaki hayvanlar, yaban hayata bulaşabilecek parazitler (kene, pire) ve hastalıklar (ör. kuduz, distemper) taşıyabilir.

• Bu durum hem yaban hayatı hem de insanlar için sağlık riski oluşturur.

3. Besin Zinciri ve Ekosistem Dengesine Müdahale

• Barınaktaki hayvanların yiyecek ihtiyaçları dışarıdan karşılanır. Bu durum, doğada doğal besin zincirinin dengesini bozabilir.

• Ayrıca barınak çevresine bırakılan yiyecekler, yabani hayvanların davranışlarını değiştirebilir (örneğin insanlara bağımlı hale gelmeleri).

4. Habitat Tahribatı

• Barınak inşası için alan açılması, bitki örtüsünün tahrip edilmesine, toprak yapısının bozulmasına ve doğal su dengesinin değişmesine neden olabilir.

• Gürültü, koku ve atık sorunu da doğal yaşamı olumsuz etkiler.

5. Koruma Amacının Zedelenmesi

• Doğal sit alanları zaten koruma altındaki hassas ekosistemlerdir.

• Bu alanlarda barınak kurulması, koruma amacına aykırıdır ve sit alanlarının hukuki statüsünü zayıflatabilir.

✅ Daha Uygun Çözüm:

Barınakların, doğal sit alanları dışında, ekolojik hassasiyetin düşük olduğu bölgelerde kurulması ve doğal yaşam ile evcil hayvanların temasının minimuma indirilmesi en sağlıklı çözümdür. (ChatGPT-19.08.2025)"

Bu riskler dikkate alınarak doğal sit alanlarının mevcut statüsü korunmalı; hiçbir şekilde, sahipsiz hayvanlar için bakımevleri ve doğal yaşam alanları kurulmasına izin verilmemelidir.

Doğal sit alanlarına sahipsiz hayvanlar için bakımevleri ve doğal yaşam alanları kurulması ile doğal sit alanlarının çok hor kullanılması, bu alanların yağmalanması, farklı belediyelerin çok farklı uygulamaları ile kontrol dışına çıkması, doğal sit alanlarının büyük zarar görmesi, tahrip edilmesi, barındırdığı doğal güzelliklerin, siluet, jeolojik ve ekolojik yapının bozulması, çevre sağlığının zarar görmesi ve her türlü tehlike ve tahribata açık hale gelecektir. Bütün bu tehlikeler ve sakıncalardan dolayı, 15 Ağustos 2025 Tarih ve 32987 Sayıl Resmi Gazetede yayınlanan Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın İlke kararı ile, kesin korunacak alanlar dışında, doğal sit alanlarında sahipsiz hayvanlar için bakımevleri ve doğal yaşam alanları kurulmasına izin verimesine ilişkin ilke kararı iptal edilmelidir.

Gereğini arz ederiz.

SONUÇ VE TALEP : 15 Ağustos 2025 Tarih ve 32987 Sayıl Resmi Gazetede yayınlanan,Çevre Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığında 23.07.2025 tarihinde yapılan 43 nolu toplantıda alınan;23.07.2025 tarih ve 144 Sayılı İlke Kararı İlke kararı ile, kesin korunacak alanlar dışında, doğal sit alanlarında sahipsiz hayvanlar için bakımevleri ve doğal yaşam alanları kurulmasına izin verilmesi;telafisi mümkün olmayacak zararlar oluşturacak olup,anılan ilke kararının ivedilikle iptal edilmesini saygılarımla arz ve talep ederiz. 20/08/2025