6502 Sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanunda ve tüketicilerin taraf oldukları sözleşme yönetmeliklerinde tüketiciler lehine önemli değişiklikler yapılmıştır. Yapılan değişikliklerin bazıları temel ilkeler olarak tespit edilmiş ve kanunun 4. maddesinin konusu olmuştur.

 

 

 

 

 

 

 

 

 

Sözleşmelerde olması gereken bu temel ilkeler şunlardır:

§  Yazılı olarak düzenlenmesi öngörülen sözleşmeler ile bilgilendirmeler en az on iki punto büyüklüğünde,

anlaşılabilir bir dilde, açık, sade ve okunabilir bir şekilde düzenlenir ve bunların bir nüshası kâğıt üzerinde veya kalıcı veri saklayıcısı ile tüketiciye verilir. Sözleşmede bulunması gereken şartlardan bir veya birkaçının bulunmaması durumunda, eksiklik sözleşmenin geçerliliğini etkilemez. Bu eksiklik sözleşmeyi düzenleyen tarafından derhâl giderilir.

§  Sözleşmede öngörülen koşullar, sözleşme süresi içinde tüketici aleyhine değiştirilemez.

§  Tüketiciden; kendisine sunulan mal veya hizmet kapsamında haklı olarak yapılmasını beklediği ve

sözleşmeyi düzenleyenin yasal yükümlülükleri arasında yer alan edimler ile sözleşmeyi düzenleyenin kendi menfaati doğrultusunda yapmış olduğu masraflar için ek bir bedel talep edilemez. Bankalar, tüketici kredisi veren finansal kuruluşlar ve kart çıkaran kuruluşlar tarafından tüketiciye sunulan ürün veya hizmetlerde ise tüketiciden faiz dışında alınacak her türlü ücret, komisyon ve masraf türleri ile bunlara ilişkin usul ve esaslar Bakanlığın görüşü alınarak bu Kanunun ruhuna uygun olarak ve tüketiciyi koruyacak şekilde Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu tarafından belirlenir.

§  Bu Kanunda düzenlenen sözleşmelere istinaden tüketiciden talep edilecek her türlü ücret ve masrafa

ilişkin bilgilerin, sözleşmenin eki olarak kâğıt üzerinde yazılı şekilde tüketiciye verilmesi zorunludur. Uzaktan iletişim aracıyla kurulan sözleşmelerde ise, bu bilgiler kullanılan uzaktan iletişim aracına uygun şekilde verilir. Bu bilgilerin tüketiciye verildiğinin ispatı sözleşmeyi düzenleyene aittir.

§  Tüketicinin yapmış olduğu işlemler nedeniyle kıymetli evrak niteliğinde sadece nama yazılı ve her bir taksit

ödemesi için ayrı ayrı olacak şekilde senet düzenlenebilir. Bu fıkra hükümlerine aykırı olarak düzenlenen senetler tüketici yönünden geçersizdir.

§  Tüketici işlemlerinde, tüketicinin edimlerine karşılık olarak alınan şahsi teminatlar, her ne isim altında

olursa olsun adi kefalet sayılır. Tüketicinin alacaklarına ilişkin karşı tarafça verilen şahsi teminatlar diğer kanunlarda aksine hüküm bulunmadıkça müteselsil kefalet sayılır.

§  Temerrüt hâli de dâhil olmak üzere, tüketici işlemlerinde bileşik faiz uygulanmaz.

§  Bu Kanun tüm düzenlemeleri yönünden katılım bankalarını da kapsar. Uygulama, kâr payı dikkate

alınarak yapılır.

Bilindiği üzere; mal veya hizmet piyasalarında ticari veya mesleki amaçlarla veya adına hareket eden gerçek veya tüzel kişiler ile tüketiciler arasında kurulan, eser, taşıma, simsarlık, sigorta, vekâlet, bankacılık ve benzeri sözleşmeler de dâhil olmak üzere her türlü sözleşme ve hukuki işlem tüketici işlemidir. Yukarıda konusuyla ilgili her bir hükme aykırı düşen uygulamalar tüketiciler için hükümsüzdür. Bu temel ilkeler konusuna göre ilgili tüketici işlemlerinde uygulanması gözetilecektir.

Bunların yanı sıra; ayıplı hizmet veya ürünlerde tüketicinin seçimlik haklarından “ücretsiz onarım” ve “malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi” taleplerini üretici veya ithalatçıya karşı da yöneltmesi imkânı tanınmıştır. Tüketicinin, “ücretsiz onarım” veya “malın ayıpsız misli ile değiştirilmesi” taleplerinin yerine getirilmesi konusunda satıcı, üretici ve ithalatçıya müteselsil sorumluluk yüklenmiş olması gibi ilkeler olduğunu bir örnek olarak hatırlatmış olmakla yetineceğim. Çünkü hemen her konunun yukarıda belirtilen temel ilkelerden başka, ayrı ayrı ilkeleri olduğu ve bu ilkelerin yönetmeliklerde de ayrıca belirtildiği bilinmektedir.

Kıymetli okuyucularım; bu yazılarımıza, yine tüketici haklarıyla ilgili bir kitap çalışması ve diğer çalışmalarımızın yoğunluğu sebebiyle, daha sonra tekrar devam etmek üzere bir süre ara vermek zorundayım. Ancak tüketici haklarıyla ilgili genel bir doküman oluşmuş durumdadır. Yine de bu konularda özel bir bilgi almak isteyenler elektronik adreslerimize sorularını gönderebilir, Milat gazetemizin internet sayfasındaki (http://www.milatgazetesi.com/yazarlar.asp?yid=155) eski yazılarımızdan da istifade edebilirler. Tüketiciyi Destekleme Derneği (www.tukdes.org) web adresini kullanarak yapılmış çalışma örneklerinden yararlanabilir veya bilgi edinmek isteyenler sorularını sorabilirler. Aslında okuyucu ilgisi her zaman belirleyicidir. Hangi konuda olursa olsun sunulacak hizmetlerin talep yoğunluğu ile yakın bir ilgisi olduğu unutulmamalıdır.

Sonuç olarak; artık insanlar, kurumlar bizlere cep telefonumuz veya bilgisayarımız kadar yakındırlar. Yeter ki biz haksızlıklar karşısında kayıtsız kalmayalım. Böylece bize destek verecek nice kişi ve kuruluşun varlığından haberdar olalım da, aslında haklının ne kadar güçlü olduğunu veya haksızlığa sebep olanların ne kadar zayıf ve aciz olduğunu bizzat kendi gözlerimizle görelim. İşte ülke sevgisinin, birlik şuurunun filizleneceği, serpileceği ve canlanarak coşkuya dönüşeceği zemin böyle bir zemindir. 29.12.2015                                                                                                        Kemal Ertuğrul Öztürk            

SÖZ İZİ: Sevginin nişanı gözyaşıdır; ayrılırken önce, kavuşurken sonra görülür. K.E.Ö.

Milat- 29.12.2015 00:00

http://www.milatgazetesi.com/49-TEMEL-ILKELER/76289#.VoUWsPmLS1s